Balkan Harbi'ne Mikro Bir Bakış: Çatalca Hattı-Kalikratya (Mimarsinan) Cephesi (1912-1913)

Balkan Harbi (1912-1913), Osmanlı toplumunda ve devlet kademelerinde oldukça derin izler bırakan bir hadiseydi. Zira 93 Harbi faciası henüz hafızalarda tazeyken yeni bir düşman ordusunun İstanbul'un kapılarına bu denli yaklaşması bir yana, devletin Rumeli toprakları da büyük oranda kaybedilmişti. Bu noktada Bulgar ordusunun İstanbul'un batısında Çatalca Muharebeleri'nde (Çatalca Hattı'nda) durdurulmuş olması daha büyük ve telafi edilemez kayıpların önüne geçilmesi adına mühim bir olaydır. Ancak Türk askerî tarih yazımında Çatalca Muharebeleri henüz gereken ilgi ve alakayı görebilmiş değildir. Dolayısıyla Çatalca Hattı'nın en güneyinde bulunan ve o zamanki ismiyle Kalikratya (bugün Büyükçekmece'nin Mimarsinan Mahallesi) mevkiinde, Çatalca Muharebeleri dahilinde meydana gelen ve bugüne kadar münferit olarak üzerinde çalışılmamış bir dizi askerî hadisenin daha detaylı araştırılarak aydınlatılması gerekmektedir. Bu makale sözü edilen mesele çerçevesinde lokal bir askerî tarih araştırması yapmayı hedeflemektedir. Çalışmada ilk olarak Kalikratya'nın tarihi ve demografisi hakkında bilgi verilmiştir. Akabinde Balkan Harbi ve bu harbe bağlı olarak Çatalca Muharebesi'ne dair genel bir çerçeve çizilmiştir. Devamında da Kalikratya ve çevresinde meydana gelen askerî hareketlilik, kara ve deniz muharebeleri; muhtelif kaynaklar vesilesiyle aydınlatılmaya çalışılmış, bu suretle Türk askerî tarihinin Balkan Harbi literatürüne bir katkıda bulunmak amaçlanmıştır.

The Balkan War (1912-1913) left deep and lasting impacts on Ottoman society and the state. Considering the memories of the disastrous Russo-Turkish War of 1877-78 still vivid and the approach of another enemy force so close to Istanbul, the loss of Rumelian territories drastically occurred. The fact that the Bulgarian Army was halted at the Battle of Çatalca, just west of Istanbul, prevented even greater and potentially irretrievable losses, marking a crucial moment in this conflict. However, the Battle of Çatalca has not yet gather a serious attention within the Turkish military historiography. In this context, there is a need for a more thorough investigation into a series of military events that occurred in the southernmost area of the Çatalca Line, specifically in Kalikratya (now known as the Mimar Sinan Neighborhood in Büyükçekmece), which have not been monographically studied to this date. This article does not seek to present a definitive argument but rather aims to contribute a local military history study within this framework. The paper begins with a discussion of Kalikratya's history and demographics, followed by an overview of the Balkan War and the Battle of Çatalca. It then explores the military operations, both land and sea, in and around Kalikratya, using various sources to shed light on these events, thereby contributing to the broader literature on the Balkan War in Turkish military history.