Koleksiyoncu Gazeteci Reşid Halid Gönç (1892- 1966)

Reşid Halid Gönç, altı yüz kişilik fotoğraf ve imza koleksiyonu sebebiyle “Bâbıâli'nin Kütüğünü Tutan Adam” olarak bilinmektedir. Gönç'ün gölgede kalan diğer özelliği ise gazeteciliğidir. Çocukluk yıllarında Ebüzziya Tevfik'in yönlendirmesiyle matbuat âlemine heves eden Gönç, elli yaşından sonra Telefon Şirketi'ndeki görevinden istifa ederek gazeteciliğe başlamıştır. Gazetecilik yıllarında yakın dönem tarih, edebiyat, basın ve mûsiki çalışmalarına katkı sağlayacak röportaj ve tefrikalar yayınlamıştır. Bu çalışmada, Reşid Halid Gönç'ün biyografisi, koleksiyonerliği ve az bilinen gazetecilik yönleri incelenmiştir. Ayrıca bir dönem Bâbıâli üst kademelerinde görev almış aile fertlerinin hikâyelerine Reşid Halid Bey'in biyografisiyle bütünlük arz edecek şekilde yer verilmiştir. Çalışmanın amacı, Türk basınında koleksiyonu ve çarpık çenesiyle hatırı sayılır bir üne sahip olan Reşid Halid Gönç'ün biyografisi, gazetecilik ve koleksiyonculuk yönlerini ortaya koymaktır. Çalışmanın birincil kaynaklarını başta arşiv belgeleri olmak üzere Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi basını oluşturmaktadır. Gönç'ün koleksiyonu ve şahsı hakkında yazılanlar ikincil kaynaklarla ortaya konmuştur.

Reşid Halid Gönç is famous person for his collection of six hundred photographs and autographs. He is known as ‘The Man Who Keeps the Record of Journalists' thanks to his keen for collecting. Another characteristic of Reşid Halid is his journalism. In his childhood, Gönç had an enthusiasm to be a member of the press with the guidance of the eminent journalist Ebüzziya Tevfik. After he got 50, he resigned from his job at the Telephone Company and started a new career as a journalist. He published interviews and series of articles that contributed to recent history, literature, press and musicology. In this article, the biography of Reşid Halid Gönç, his curiosity for collecting and printing were examined. Moreover the stories of his family members who served in the higher departments of the Sublime Porte were included in a method that enabled a complementary aspect to understand the whole biography of Gönç. There is no doubt that Gönç has a considerable reputation in the Turkish press owing to his collection and talkativeness. The primary sources of this article are composed of basically archival documents, Ottoman and Republican press. The collection of Reşid Halid Gönç and the information about his personlity are clarified through the secondary sources.