Divan‑ı Hümayun Tercümanlığından Eflak ve Boğdan Voyvodalığına: Konstantin İpsilanti

Osmanlı Devleti'nin son döneminde Fenerli Rumların yükselişi ve bu sürecin önemli bir timsali olan Konstantin İpsilanti'nin kariyeri dikkate şayandır. İpsilanti'nin Divan‑ı hümayun tercümanlığından sırasıyla Boğdan ve Eflak voyvodalığına uzanan hayatı, Osmanlı bürokrasisinde gayrimüslimlerin rolüne iyi bir örnektir. Fenerli Rumlar, Batı dillerine hâkim ve Avrupa kültürüne muttali olduklarından XVIII. yüzyılda Osmanlı hariciyesinde etkin bir konuma ulaşmışlardır. Konstantin İpsilanti, III. Selim döneminde Fransız mühendis Vauban'ın eserlerini Türkçeye çevirerek Osmanlı askeri modernleşmesine katkıda bulunmuş, ardından 1799'da Boğdan Voyvodalığı'na atanmıştır.1806 yılında Rusya yanlısı politikaları nedeniyle görevden alınmış ve Rusya'ya sığınmıştır. Bu incelemede, İpsilanti'nin şahsında Fenerli seçkinlerin Osmanlı idaresindeki etkisini, kültürel aracılık işlevlerini ve nihayetinde 1821 Yunan İsyanına giden sürece dahlini ortaya koymaktadır.

The rise of the Phanariot Greeks in the late era of Ottoman Empire and the career of one of their prominent representatives, Constantine Ipsilanti is worth to draw attention. Ipsilanti’s life, extending from his position as Dragoman of the Imperial Council (Divan‑ı Hümayun) to his rule as Voivode of Moldavia and Wallachia is significant for understanding the role of non‑Muslims in the Ottoman bureaucracy. The Phanariots, owing to their linguistic skills and familiarity to European culture, attained an influential position within Ottoman diplomatic tradition during the eighteenth century. Constantine Ipsilanti contributed to Ottoman military modernization during the reign of Sultan Selim III by translating the works of the French engineer Vauban into Turkish, and was subsequently appointed Voivode of Moldavia in 1799. However, in 1806, due to his pro‑Russian policies, he was dismissed from office and took refuge in Russia. This biographical study, through the example of Ipsilanti, reveals the influence of Phanariot elites within the Ottoman administration, their function as cultural intermediaries, and their eventual contribution to the process leading to the Greek Revolution of 1821.