Birinci Dünya Savaşı'nda İngiliz Propagandası: Cephede ve Esaret Altında Osmanlı Askerine Psikolojik Saldırı
Öz
Birinci Dünya Savaşı, yalnızca cephelerdeki silahlı mücadeleyle sınırlı kalmamış, aynı zaman da propaganda yoluyla yürütülen psikolojik savaşla da dikkat çekmiştir. Savaşın taraflarından biri olan İngiltere, Osmanlı Devleti'ne karşı yürüttüğü savaş stratejisinde hem cephedeki askerlerin moralini bozmak hem de savaş esirlerini etkilemek amacıyla yoğun bir propaganda faaliyeti yürütmüştür. Bu çalışmada İngilizlerin Osmanlı askerlerine yönelik propaganda faaliyetleri, özellikle esir kamplarındaki uygulamalar üzerinden incelenmiştir. Beyannameler, gazeteler, afişler ve dini içerikli metinler gibi farklı propaganda araçları analiz edilmiş, esirlerin ruh halleri, direnç biçimleri ve Millî Mücadele'ye olan yaklaşımları tarihî belgeler ışığında değerlendirilmiştir. Makale, birincil kaynaklara dayalı olarak içerik ve bağlamsal analiz yöntemleriyle hazırlanmıştır. Böylece İngilizlerin savaş sonrası politik hedeflerine ulaşmak adına esirleri nasıl bir araç olarak kullandığı da ortaya konulmuştur.
World War I was not limited to the military confrontations on the battlefield; it also encompassed a sophisticated psychological warfare campaign waged through propaganda. The British Empire conducted extensive propaganda efforts aimed at demoralising Ottoman soldiers and manipulating prisoners of war under its control. This study focuses on the propaganda strategies targeting Ottoman captives, particularly within British POW (prisoner‑of‑war) camps. Various propaganda tools—such as leaflets, newspapers, posters, and religious texts—are analysed to assess their influence on the morale, resistance, and attitudes of the prisoners toward the Turkish National Movement. The article employs content and contextual analysis methods, drawing pri- marily on official documents and personal memoirs. It further explores how Britain sought to use these prisoners as instruments to advance its postwar political objectives in the Ottoman territories.
Anahtar Kelimeler:
Birinci Dünya Savaşı, propaganda, Osmanlı esirleri, İngiltere, psikolojik savaş.
Keywords:
World War I, propaganda, Ottoman prisoners, Britain, psychological warfare.